Kindergeld vs. 800 plus? Jakie polskie świadczenia podlegają przepisom koordynacji 2025 roku?

Polski system wsparcia rodzin w ostatnich latach przeszedł istotne zmiany. Od 1 stycznia 2024 roku obowiązuje program 800+, a od października 2024 roku wprowadzono program "Aktywny Rodzic". Te świadczenia, zgodnie z przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, muszą współgrać z niemieckim Kindergeld, co rodzi nowe wyzwania dla beneficjentów. Jak dokładnie przebiega ta koordynacja i jakie ma konsekwencje dla polskich rodzin? Które świadczenia podlegają tym przepisom? Czy konieczne jest zgłoszenie pobierania polskich świadczeń w Familienkasse? W niniejszym artykule odpowiadamy na te pytania, analizując mechanizmy, które wpływają na budżet domowy rodzin żyjących między dwoma systemami wsparcia.


Jak 800+ wpływa na Kindergeld?

Program 800+ wpływa na wysokość Kindergeld, zwłaszcza w sytuacji, gdy jeden z rodziców przebywa w Polsce i nie jest aktywny zawodowo. W takich przypadkach, zgodnie z przepisami o pierwszeństwie wypłaty świadczeń, obowiązek ich wypłaty spoczywa na Niemczech. Oznacza to, że rodziny, w których jeden z rodziców pracuje w Niemczech, a drugi pozostaje bierny zawodowo w Polsce, otrzymają zarówno pełne 800+, jak i całość Kindergeld.

W przypadku, gdy pierwszy w kolejności do wypłaty świadczeń jest system polski (czyli gdy rodzic mieszkający w Polsce jest aktywny zawodowo), Familienkasse wypłaca jedynie dodatek dyferencyjny, czyli różnicę pomiędzy kwotą Kindergeld a polskim świadczeniem.

Świadczenie 800+ nie wpłynie na wysokość niemieckiego świadczenia na dziecko pełnoletnie, ponieważ jak ogólnie wiadomo 800+ nie przysługuje im po ukończeniu 18. roku życia.


Jak program "Aktywny Rodzic" wpływa na Kindergeld?

Program "Aktywny Rodzic" także podlega przepisom o koordynacji świadczeń. Jeśli jeden z rodziców pracuje za granicą, ZUS przekazuje wniosek do Wojewody, który ustala pierwszeństwo wypłaty świadczeń i informuje instytucję w kraju zatrudnienia drugiego rodzica. Tyle teorii. Jak jednak wygląda praktyka. By przejść do strony praktycznej musimy niestety najpierw odrobinę nawiązać do programu aktywny rodzic. Ponieważ w intrenecie na stronach rządowych jest pełno informacji na ten temat nie chcemy wchodzić w szczegóły. Przedstawimy tylko najważniejsze informacje, które pomogą wskazać praktyczną stronę koordynacji. By nie przedłużać, zebraliśmy je w tabeli poniżej.


 

Aktywni rodzice w pracy

Aktywnie w żłobku

Aktywnie w domu

Warunek aktywności zawodowej: 

aktywność zawodowa obojga rodziców

Rodzice nie muszą być aktywni zawodowo, ale Dziecko musi uczęszczać do żłobka, klubu dziecięcego albo być objęte opieką dziennego opiekuna.

bez względu na aktywność zawodową rodziców

Wiek dziecka: 

Od 12 do 35 miesięcy

Dziecko uczęszczające do żłobka do ukończenia 3 roku życia (wyjątkowo 4 roku życia)1. W przypadku żłobków może być to dziecko w wieku od 20 tygodnia życia

Od 12 do 35 miesięcy

Wysokość świadczenia: 

1500 zł miesięcznie
(lub 1900 zł na dziecko z niepełnosprawnością)

1500 zł miesięcznie (lub 1900 zł dla dziecka z niepełnosprawnością), ale nie więcej niż koszt pobytu dziecka w placówce. świadczenie otrzymuje instytucja opieki

500 zł miesięcznie

Nie wszystkie komponenty tego programu wpływają jednak na Kindergeld. Świadczenie "Aktywni w Żłobku", ponieważ nie trafia bezpośrednio na konto rodziców, nie powinno wpływać na wysokość Kindergeld. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku pozostałych dwóch form wsparcia.

  • Aktywni Rodzice w Pracy: Ponieważ program ten przysługuje jedynie rodzicom aktywnym zawodowo w Polsce, kraj pierwszeństwa do wypłaty świadczeń to Polska. Oznacza to, że Kindergeld zostanie pomniejszone o kwotę otrzymywanego świadczenia. Przy obecnej wysokości Kindergeld (255 €, czyli ok. 1050 zł), świadczenie "Aktywni Rodzice w Pracy" może całkowicie wyeliminować możliwość pobierania niemieckiego świadczenia na dane dziecko.
  • Aktywnie w Domu: W tej formie wsparcia nie jest wymagana aktywność zawodowa rodzica pozostającego w Polsce. W związku z tym, zgodnie z przepisami o koordynacji, kraj pierwszeństwa do wypłaty świadczeń zostanie ustalony na podstawie aktywności zawodowej drugiego rodzica. Jeśli rodzic pracuje w Niemczech, rodzina będzie otrzymywać pełne Kindergeld oraz całość świadczenia "Aktywnie w Domu".

Podsumowanie

Zmiany w polskim systemie wsparcia rodzin w 2024 roku wpłynęły na sposób koordynacji świadczeń z niemieckim Kindergeld. Wprowadzenie programu "Aktywny Rodzic" dodatkowo komplikuje sytuację, ponieważ niektóre jego komponenty mogą całkowicie eliminować możliwość pobierania Kindergeld.

Rodzice, którzy pobierają polskie świadczenia i mają prawo do Kindergeld, powinni dokładnie analizować obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieporozumień i potencjalnych zwrotów nienależnie pobranych świadczeń. Warto też śledzić ewentualne zmiany w przepisach, ponieważ systemy wsparcia w obu krajach podlegają regularnym aktualizacjom. Czy te zmiany faktycznie przyniosą korzyści polskim rodzinom? To pytanie pozostaje otwarte.

Zaświadczenie UE/EOG – kiedy potrzebne?

Zaświadczenie UE/EOG – kiedy potrzebne? 🔍 Co to jest zaświadczenie UE/EOG? Zaświadczenie UE/EOG (druk EU/EWR) to dokument urzędowy, który potwierdza