Dobór i zmiana klasy podatkowej

Podatnicy, którzy osiągają dochody w Niemczech mają potrącane zaliczki podatkowe. Są one potrącane w różnej wysokości. Zaliczki zależne są m.in. od osiągniętego dochodu. Również wspomniane wcześniej klasy podatkowe mają na to wpływ. Pracujący za Odrą płacą zaliczki na podatek naliczone według 6 klas podatkowych.

Czym więc jest owa klasa? Jest ona ściśle związana z sytuacją rodzinną podatnika. Każda osoba pracująca w Niemczech i płacąca podatki w Niemczech będzie miała przyznaną Steuerklasse. Dzięki niej możliwe jest naliczenie odpowiednich zaliczek na podatek.

Przy wyznaczeniu odpowiedniej klasy pod uwagę bierze się:

• stan cywilny,
• sytuację zawodową,
• liczbę dzieci,
• wysokość dochodu.

Z pewnych względów to czy małżonek mieszka i pracuje za granicą również będzie bardzo istotne.

Wyróżnia się 6 klas podatkowych:

• Klasa I – do tej grupy zazwyczaj należą osoby stanu wolnego (panny, kawalerowie). Również osobom rozwiedzionym i owdowiałym przysługuje I klasa podatkowa. Muszą spełnić jeden warunek - nie mogą klasyfikować się do klasy II i III. Takie osoby spełniają jeden warunek. Przez cały rok podatkowy byli rozwiedzeni lub owdowiali i nie posiadają na utrzymaniu małoletnich dzieci.
• Klasa II – do tej grupy należą osoby stanu wolnego, samotnie wychowujące dzieci. Zalicza się do nich panny i kawalerów oraz osoby rozwiedzione i owdowiałe. W ich gospodarstwie zameldowane jest co najmniej 1 małoletnie dziecko. Z tego tytułu otrzymują kwotę pomniejszenia podatku na dziecko oraz zasiłek opiekuńczy lub świadczenie rodzinne (Kindergeld).
• Klasa III – do tej grupy należą osoby zamężne, których małżonek przebywa w kraju wspólnoty Unii Europejskiej. Dodatkowo są to osoby zamężne mające na utrzymaniu bezrobotnego małżonka lub nienależące do klasy V. III klasa podatkowa przysługuje również osobom owdowiałym w pierwszym roku po śmierci małżonka. Warunek jest jeden, zmarły podlegał nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz mieszkał razem ze współmałżonkiem. O 3 klasie podatkowej w Niemczech dyskutuje się często na forum.
• Klasa IV do tej grupy należą małżonkowie, którzy mieszkają razem i osiągają podobny dochód. Dochód wolny od podatku wynosi 945 Euro. Warto nadmienić, że IV klasa podatkowa przyznawana jest automatycznie.
• Klasa V – do tej grupy należą osoby zamężne, jeżeli współmałżonek rozliczany jest wg III klasy podatkowej. Miesięczny zwolnienie od podatku wynosi 107 Euro.
• Klasa VI – do tej grupy zakwalifikowani są pracownicy, którzy posiadają więcej niż jedną pracę. Ponadto VI klasa podatkowa przypisywana jest osobom, które są niezarejestrowane w urzędzie.

Klasy podatkowe w Niemczech III, IV i V obowiązują małżonków. Mogą oni wybrać między kombinacjami klas podatkowych III/V i IV/IV. Małżonkowie powinni żyć we wspólnym gospodarstwie domowym. Kombinacje IV/IV stosują przeważnie małżeństwa o podobnych dochodach. W przypadku sporych różnic dochodowych wybiera się zazwyczaj kombinacje III/V.

Osoby wyjeżdżające do pracy w Niemczech, których małżonkowie mieszkają w Polsce, zazwyczaj otrzymują I klasę podatkową. W takim przypadku potrącony jest spory podatek. Dlatego też osoby zamężne dążą koniecznie do zmiany Steuerklasse. Zazwyczaj wybierają jedną z wyżej wymienionych kombinacji.

Zmiana klasy podatkowej ma jednak nie tylko wpływ na wysokość potrąconego podatku. Również wysokość świadczeń zastępujących dochody zależna jest od klas podatkowych. W świadczenia wliczają się:

• bezrobotne (Arbeitslosengeld),
• chorobowe (Krankengeld),
• świadczenia macierzyńskie (Elterngeld, Mutterschaftsgeld).

Również podatek kościelny i solidarnościowy przy różnych klasach podatkowych będzie kształtował się różnie. Zwrot podatku uzależniony jest od wynagrodzenia oraz zaliczek na podatek, które były potrącane. W przypadku, gdy odprowadzone przez pracodawcę zaliczki są zbyt wysokie, pracownik otrzymuje zwrot podatku z Niemiec.

Skoro wspomnieliśmy wyżej o dodatku solidarnościowym przy okazji odsyłamy istotnego o zmianach, jakie przyniósł rok 2021.

Kompletna dokumentacja do wniosku o zmianę klasy podatkowej powinna zawierać:

• Uzupełniony druk danych,
• Zaświadczenie o dochodach w Polsce (druk UE/EOG),
• Ostatni Lohnabrechnung (miesięczne zaświadczenie o wynagrodzeniu),
• Zaświadczenie o zameldowaniu w Niemczech (Anmeldung),
• Kopię nadania numeru Identifikationsnummer,
• Akt małżeństwa,
• Zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu,
• Podpisany druk Umowy zlecenia.

Zmiana klasy podatkowej ma nie tylko wpływ na wysokość potrąconego podatku. Dodatkowo przyczynia się do zmiany wysokości świadczeń zastępujących dochody. Mówimy tu przede wszystkim o świadczeniach takich jak:

• zasiłek dla bezrobotnych,
• świadczenie chorobowe,
• świadczenia macierzyńskie.

Co do zasady podatnik może wnioskować o zmianę klasy podatkowej raz w roku. Jednak w uzasadnionych przypadkach klasę podatkową można zmienić więcej niż raz w roku.

Taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku m.in., gdy:

• zmienia się stan cywilny podatnika,
• jedno z małżonków rejestruje się jako osoba bezrobotna
  w Niemczech,
• jedno z małżonków rozpoczyna pracę po urlopie wychowawczym,
• jedno z małżonków rozpoczyna pracę,
• jedno z małżonków kończy pracę w Niemczech i jednocześnie będzie przebywało/ pracowało na terenie innego kraju.

Aby dokonać zmiany klasy podatkowej należy przedłożyć odpowiedni wniosek we właściwym Finanzamt. Podatnik/pracownik we własnym zakresie może ubiegać się o zmianę klasy podatkowej. Na prośbę pracownika o zmianę klasy podatkowej może zawnioskować pracodawca. Nasza firma od wielu lat wnioskuje w imieniu klienta o zmianę klasy podatkowej. Zapraszamy do skorzystania również z innych naszych usług.

Istnieje wiele sposobów sprawdzenia, jaką Steuerklasse przyznano podatnikowi. Najłatwiej jednak będzie wyczytać to z dokumentu tzw. Lohnabrechnung. Wspomniany dokument to miesięczny wyciąg z wynagrodzenia. Po zakończeniu każdego miesiąca pracownik otrzymuje go od swojego pracodawcy. To właśnie tam znajdzie informację o przyznanej klasie podatkowej.

Dodatkowo informacja o przyznanej Steuerklasse będzie znajdowała się na Lohnsteuerbescheinigung.

Lohnsteuerbescheinigung jest odpowiednikiem polskiego PIT-11. Dokument wydawany jest pracownikom w okresie od lutego do kwietnia. Bez tego dokumentu rozliczenie podatku z Niemiec jest niemożliwe. Więcej informacji o Lohnsteuerbescheinigung można znaleźć na naszym blogu. 

Trzecia klasa podatkowa może obowiązywać do końca roku podatkowego. Będzie to miało miejsce, jeżeli małżonek/małżonka podatnika mieszka poza granicami Niemiec. Podatnik mimo tego zmienił klasę podatkową na trzecią.

Zatem po 31.12. konieczne będzie odnowienie wspomnianej klasy. W przypadku innych klas podatkowych nie powinno być takiej potrzeby.

Jak już wspomnianio Steuerklasse odpowiada za odprowadzone przez pracodawcę zaliczki na podatki. Zaliczka na podatek przy wybranej klasie podatkowej nie powinna nieść ryzyka dopłaty, jeśli:

• roczne dochody małżonków nie ulegają zmianie,
• oboje mieszkają w Niemczech.

Wszystko jednak diametralnie się zmienia wraz ze znacznym wzrostem dochodu jednego z małżonków. Wówczas dobrana wcześniej klasa podatkowa może okazać się niewłaściwa a zapłacona zaliczka na podatek za mała. Będzie miało to wpływ na rozliczenie i zwrot podatku. W takiej sytuacji przy złożeniu deklaracji podatkowej pojawi się dopłata do podatku. Ryzyko dopłaty niesie za sobą również rozpad małżeństwa. Zwłaszcza dla podatnika, który ma 3 klasę podatkową i po rozwodzie rozliczy się sam.

Pracujący w Niemczech często są przekonani, że mając trzecią klasę płacą mniejszy podatek dochodowy. Zgadza się. Na wspomnianej Steuerklasse potrącane są najniższe zaliczki na podatek dochodowy.

Często także trzecia klasa podatkowa traktowana jest adekwatnie do sytuacji rodzinnej. Przyjmuje się, że jeżeli pracownik jest żonaty/zamężny nie powinien mieć innej niż trzecia klasa. Z kolei tylko kawaler powinien mieć pierwszą klasę podatkową. Jest to niestety bardzo duże uproszczenie. Pokazaliśmy już, że istnieje wiele kombinacji klas podatkowych. Osoba żonata, zamężna może mieć np. trzecią, czwartą, piątą, a nawet pierwszą czy szóstą klasę podatkową.

W praktyce klasa podatkowa odpowiada za wysokość potrąconych zaliczek. Gdy potrącone zaliczki okazują się zbyt małe pojawia się dopłata. Natomiast, gdy odprowadzane zaliczki są zbyt duże można otrzymać zwrot. Zwrot bądź dopłata do podatku pojawia się po złożeniu deklaracji podatkowej we właściwym Finanzamt. Klasa podatkowa nie będzie miała zatem żadnego znaczenia na końcową wysokość zapłaconego podatku.

 Wobec powyższego można spokojnie przyjąć, że na ostateczny wymiar podatku będą miały wpływ:

• wysokość dochodu,
• sytuacja rodzinna,
• zastosowane ulgi i odpisy przy rozliczeniu podatkowym.

Klas podatkowych nie należy postrzegać jako sposób na obniżenie podatku.