Praca i życie w Niemczech

Weihnachtsgeld? Czy zawsze możesz liczyć na świąteczną ekstra premię?

Weihnachtsgeld
Pracujący w Niemczech wraz z wynagrodzeniem listopadowym mogą otrzymać tzw. Weihnachtsgeld, czyli dodatek świąteczny. Czy Ty również masz szansę na dodatkowe pieniądze? Zobaczmy, co mówią statystyki. Według nich ponad połowa pracujących w Niemczech dostaje ten bonus. Oprócz gotówki niektórzy pracodawcy oferują także inne formy podarunków bożonarodzeniowych. Około 19% otrzymuje inne gratyfikacje, np. takie jak bony towarowe. W niektórych firmach pracownicy mogą także liczyć na premie zależne od zysków firmy.
 

Jakie są Twoje szanse na otrzymanie Weihnachtsgeld?

W Niemczech nie ma prawnego obowiązku zapewnienia pracownikom dodatkowych świadczeń pieniężnych przed świętami. Niemniej jednak przyznawanie Weihnachtsgeld często jest uregulowane w umowach o pracę, układach zbiorowych lub porozumieniach zakładowych. Dodatkowo takie prawo może wynikać z dotychczasowej praktyki firmy i jest określane jako "prawo zwyczajowe". Dotyczy to sytuacji, w której pracodawca przez trzy lata z rzędu wypłacał Weihnachtsgeld pracownikom, nie wprowadzając jednocześnie pisemnej klauzuli, która umożliwiałaby wstrzymanie tych płatności. Taki fakt może być potwierdzony np. w dokumentach lub ogłoszeniach w miejscu pracy. Niemniej jednak to ustalone prawo zwyczajowe może być odwołane, jeśli pracodawca pisemnie ogłosi swoją intencję wstrzymania płatności. Jak można się spodziewać, istnieją znaczące różnice w wysokości Weihnachtsgeld między Niemcami zachodnimi a wschodnimi. W zachodnich Niemczech otrzymuje go znacznie więcej pracowników niż na wschodzie kraju. Płeć pracownika również wpływa na szanse otrzymania bonusu świątecznego, przy czym niestety kobiety otrzymują go rzadziej. Rodzaj umowy o pracę także ma wpływ na wysokość świątecznej premii. Osoby z umową na czas nieokreślony częściej otrzymują 100% swojego wynagrodzenia, dlatego często jest ono nazywane trzynastą pensją w Niemczech.
 

Kto otrzyma najwięcej Weihnachtsgeld?

Stosunkowo hojne premie świąteczne, około 95 – 100 % wypłaty występują w:
  • sektorze bankowym
  • przemyśle cukierniczym
  • przemyśle chemicznym
  • przemyśle poligraficznym
Nieco mniej, około 80 % premii świątecznej dostają pracownicy w sektorze:
  • ubezpieczeń
  • publicznym (np. urzędnicy, nauczyciele, pocztowcy)
Branża metalowa jako premie otrzymuje około 55-65 % wynagrodzenia. Brak Weihnachtsgeld dotyczy przede wszystkim pracowników związanych z branżą budowlaną, głównie pracujących we wschodzie Niemczech oraz osób przynależących do rzemiosła i będących zatrudnionych w firmach sprzątających. Wiesz, człowiek pracujący w Niemczech, z pewnością doceni ten dodatek świąteczny. W większości przypadków to jest kwestia dobrej woli pracodawcy, ale czasami, zwłaszcza w trudniejszych okolicznościach życia, to naprawdę jest ważne. W końcu Święta Bożego Narodzenia to czas, kiedy chcielibyśmy podzielić się radością z naszymi bliskimi i każda dodatkowa pomoc finansowa jest mile widziana. Niemiecki kodeks pracy mówi o równym traktowaniu pracowników, co jest uczciwą zasadą. Nikt nie powinien być pominięty, niezależnie od tego, na jakim etapie zatrudnienia się znajdujemy. Nawiasem mówiąc, dotyczy to także tych z nas, którzy pracują na "Minijob". To naprawdę miłe, że prawo to dba o to, aby wszyscy mieli równe szanse na otrzymanie tego świątecznego dodatku.
 

Kiedy mimo wszystko pracodawca ma obowiązek wypłacenia Weihnachtsgeld?

Tylko w nielicznych przypadkach prawo nakłada na pracodawcę obowiązek wypłaty dodatku świątecznego. Dotyczy to tych branży, w których prawa pracownicze i wysokość miesięcznego wynagrodzenia określają zbiorowe kontrakty pracy lub umowy zakładowe opracowane w porozumieniu ze związkami zawodowymi. Pracownicy należący do związków zawodowych mają większe szanse na otrzymanie Weihnachtsgeld – około 66%, a reszta otrzymuje bonus świąteczny.
 

Kiedy wypłacany jest Weihnachtsgeld?

Zazwyczaj Weihnachtsgeld jest wypłacane równocześnie z listopadową pensją. Ten bonus często stanowi dodatkową motywację lub nagrodę za pracę wykonaną w ciągu roku.
 

Jak obliczana jest wysokość Weihnachtsgeld?

Wysokość Weihnachtsgeld jest zazwyczaj ustalana na stałą kwotę lub jako określony procent regularnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika. Ogólnie rzecz biorąc, pracodawca ma obowiązek zapewnić równą traktując wszystkich swoich pracowników podczas wypłaty Weihnachtsgeld, przestrzegając zasady równego traktowania. Jednak w pewnych uzasadnionych przypadkach, niektórzy pracownicy mogą otrzymać różne kwoty Weihnachtsgeld. W tej sytuacji długość stażu pracy, ilość dzieci lub długotrwałe nieobecności pracownika mogą mieć znaczenie. Istnieje również możliwość wykluczenia określonych grup pracowników, na przykład tych przebywających na urlopie wychowawczym, z otrzymywania tego świadczenia. Jednak dyskryminacja ze względu na płeć lub rodzaj zatrudnienia jest nielegalna i nieakceptowana. W przypadku umów taryfowych (niem. Tarifvertrag) wysokość Weihnachtsgeld zależy od stażu pracy w firmie, np.:
  • 25% wynagrodzenia po 6 miesiącach pracy w firmie.
  • 35% wynagrodzenia po 12 miesiącach pracy w firmie.
  • 45% wynagrodzenia po 24 miesiącach pracy w firmie.
  • 55% wynagrodzenia po 36 miesiącach pracy w firmie.
 

Czy pracując na Minijob również mam prawo do Weihnachtsgeld?

Co ciekawe, jeżeli osoba jest zatrudniona na tzw. małym etacie z pensją 450 euro, może również otrzymać Weihnachtsgeld. Jedyna różnica jest taka, że w tej sytuacji: Weihnachtsgeld zazwyczaj wypłacany jest w ratach.
 

Czy Twój szef może się domagać zwrotu Weihnachtsgeld?

Pracodawca może domagać się zwrotu Weihnachtsgeld od pracownika tylko w wyjątkowych sytuacjach, na przykład, jeśli istnieje jasna i uzasadniona przyczyna tego, taką jak popełnienie przez pracownika poważnego błędu lub naruszenie umowy. Jednak w większości przypadków Weihnachtsgeld jest uważane za świadczenie pracownicze i jest wypłacane bez zobowiązań do zwrotu. Warto jednak pamiętać, że prawa i przepisy dotyczące tego mogą się różnić w zależności od umowy o pracę, układu zbiorowego i praktyk firmy, dlatego zawsze warto sprawdzić konkretną sytuację w danym miejscu pracy.
 

Czy otrzymam Weihnachtsgeld w przypadku otrzymania wypowiedzenia?

Prawo pracy przewiduje również w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę wypłaty Weihnachtsgeldu, albo przynajmniej części tego wynagrodzenia. Według przepisów, jeżeli stosunek pracy zakończy się do 30.09, pracownikowi przysługuje cały Weihnachtsgeld.
 

Czy Weihnachtsgeld jest opodatkowany?

Z perspektywy podatkowej w Niemczech, premia świąteczna podlega opodatkowaniu jako "inny dochód" (niem. sonstiger Bezug). Warto zaznaczyć, że istnieje rozróżnienie między podatkiem od wynagrodzeń a składkami na ubezpieczenie społeczne. Jeśli chodzi o podatek od wynagrodzeń, inne dochody są traktowane inaczej niż regularne wynagrodzenie. Są one rozkładane równomiernie na cały rok kalendarzowy, zależnie od liczby przepracowanych miesięcy. W przypadku pracowników zatrudnionych przez cały rok oznacza to równą część premii przydzielaną każdego miesiąca. Jednakże w przypadku składek na ubezpieczenie społeczne, premia świąteczna jest traktowana jako "świadczenie jednorazowe". Oznacza to, że odliczenia podatkowe są dokonywane w miesiącu, w którym premia jest wypłacana.