Opieka zdrowotna to fundament naszego dobrostanu, jednak często wiąże się również z istotnymi wydatkami, które potrafią wysoce nadszarpnąć domowy budżet. Szczęśliwie, istnieją mechanizmy umożliwiające częściowe odliczanie tych kosztów w rozliczeniu podatkowym. W niniejszym tekście omówimy, jakie rodzaje leczenia można uwzględnić w swojej niemieckiej deklaracji podatku dochodowego, jakie dokumenty są niezbędne oraz jak skorzystać z tych ulg w sposób skuteczny i zgodny z obowiązującym prawem. Czytając dalej, dowiesz się, jak zrozumieć i wykorzystać możliwości, jakie oferuje system podatkowy w kontekście ochrony zdrowia.
Jakie wydatki możesz odliczyć?
Koszty leczenia, które można odliczyć od podatku, obejmują wydatki na aparaty słuchowe, okulary, wózki inwalidzkie, akupunkturę, terapie alternatywne, przepisane masaże oraz dopłaty do leków.
Prócz powyższych najczęstszymi odliczanymi w zeznaniu podatkowym kosztami są:
- Koszty lekarza (stomatolog, terapeuta, logopeda, psychoterapeuta, fizjoterapeuta).
- Leki na receptę.
- Leki bez recepty na zalecenie lekarza.
- Opłaty za recepty (z paragonem).
- Pomocnicze urządzenia medyczne (np. okulary, protezy, aparaty słuchowe).
- Koszty dojazdu na leczenie.
- Alternatywne metody leczenia (akupunktura, terapia tlenem).
- Koszty nieodszkodowane za leczenie za granicą.
- Szczepienia zlecone przez lekarza.
- Masaże, kąpiele i inne zabiegi (z zaświadczeniem lekarskim).
- Opieka nad krewnym w domu spokojnej starości z powodu choroby.
- Napiwki dla personelu opieki (z potwierdzeniem odbioru).
- Kuracje kąpielowe i lecznicze (z zaświadczeniem o konieczności).
- Osoba towarzysząca dla niesamodzielnej osoby z rodziny.
- Składka za siłownię w przypadku treningu zaleconego przez lekarza.
Pamiętaj o zbieraniu dokumentacji medycznej i paragonów dla potwierdzenia kosztów.
Należy jednak wiedzieć, że środki profilaktyczne, jak rutynowe czyszczenie zębów, nie podlegają odliczeniu. Wartościowe są tylko te wydatki, które nie są refundowane przez ubezpieczenie zdrowotne. Leki, środki pomocnicze i pomoce muszą być medycznie uzasadnione oraz zalecone przez lekarza lub specjalistę medycyny alternatywnej, nawet jeśli są dostępne bez recepty.
Jak w sposób wiarygodny dla urzędu udokumentować poniesione wydatki?
W teorii urzędy niemieckie nie wymagają wysyłania potwierdzeń poniesionych wydatków wraz z zeznaniem podatkowym. W praktyce jednak im wyższe będą wydatki na leczenie odliczone w podatku, tym bardziej urząd będzie zabiegał o udokumentowanie wspomnianych kosztów w celu potwierdzenia ich zgodności z przepisami podatkowymi. Jest mało prawdopodobne, że nie będzie zainteresowany zweryfikowaniem wysokości kosztów ujętych w deklaracji. Zrobi to oczywiście, żądając przedstawienia odpowiednich dokumentów. Dlatego często potrzebna jest dokumentacja, w tym recepta oraz oficjalne potwierdzenie z placówki medycznej lub ubezpieczenia zdrowotnego.
Na koszty laserowej operacji oka nie jest konieczne oficjalne zaświadczenie lekarskie.
Przy przewlekłej chorobie, wymagającej stałego stosowania określonych leków, wystarczy przedłożyć receptę raz.
Zawiadomienia o zwrocie kosztów wydawane przez prywatne kasy chorych lub o przyznaniu pomocy przez odpowiedni organ urzędowy są uznawane za dowód.
Jeśli okulista zaleci noszenie okularów, regularne badania wzroku u optyka przez kolejne lata wystarczą.
W przypadku długotrwałego pobytu małżonka, zarejestrowanego partnera lub dziecka w szpitalu, można uwzględnić koszty wizyt. Wymagane jest zaświadczenie od lekarza prowadzącego w szpitalu, potwierdzające korzyści z Twojej wizyty dla procesu leczenia lub złagodzenia choroby.
Wydatki na posiłki dietetyczne nie są uprawnione do odliczenia.
Medycyna alternatywna, takie jak homeopatia, terapie ruchowe lub ziołolecznictwo, może być uznawana za wydatek nadzwyczajny. W przypadku, gdy taki rodzaj leczenia jest rekomendowany przez lekarza lub specjalistę medycyny alternatywnej, nie jest wymagane oficjalne zaświadczenie ani dokumentacja z Miejskiego Ośrodka Medycznego (decyzja Federalnego Trybunału Finansowego z 26 lutego 2014 roku, sygnatura VI R 27/13).
Czy koszty zapłodnienia in vitro można również ująć jako koszt w zeznaniu podatkowym?
Jeśli małżeństwo, które pragnie mieć dzieci, może osiągnąć to jedynie poprzez sztuczne zapłodnienie, poniesione koszty są uprawnione do odliczenia. Jednak metoda medyczna musi być zgodna z niemieckimi przepisami, spełniając między innymi wymogi ustawy o ochronie zarodków. Przykładowo, kobieta może mieć wszczepione maksymalnie trzy zapłodnione komórki jajowe.
Zdarzyła się sytuacja, która stanowiła wyzwanie w przypadku tzw. do cytoplazmatycznego (metoda ICSI), co doprowadziło do decyzji Federalnego Trybunału Finansowego. Całkowite koszty procedury, która miała miejsce w Austrii, wyniosły ponad 17 000 euro. Federalny Trybunał Finansowy (BFH) uznał te wydatki za obciążenie nadzwyczajne. W związku z tym te koszty można zaliczyć jako obciążenia nadzwyczajne (wyrok BFH z 17 maja 2017 r., sygn. VI R 34/15).
Zazwyczaj zakłady ubezpieczeń zdrowotnych pokrywają jedynie część kosztów, a czasami w ogóle ich nie refundują. Dlatego własny wkład finansowy może być istotny. Te wydatki można uwzględnić w kosztach leczenia w celach podatkowych. Szanse na to znacząco wzrosły w ostatnich latach dzięki serii orzeczeń dotyczących różnych sytuacji.
Jeśli posiadasz zaświadczenie lekarskie z kasy chorych na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitacyjne, to i tak nie pokryje ono pełnych kosztów. Dlatego też wydatki, które pokrywasz osobiście, można również zaliczyć do wydatków nadzwyczajnych.