Urlop rodzicielski – Elternzeit nie tylko dla rodziców biologicznych dziecka

Niestety, nie zawsze dzieckiem mogą opiekować się rodzice biologiczni. Urlop rodzicielski regulują przepisy zapisane w Federalnej Ustawie o Prawach i Obowiązkach Rodzicielskich - das Bundeselterngeld- und Elternzeitgesetz (w skrócie BEEG). Ten szczególny urlop przeznaczony jest dla osób znajdujących się z stosunku pracy bądź też prowadzących działalność gospodarczą i służy opiece i wychowaniu dzieci – swoich lub w specjalnych przypadkach także przysposobionych lub pieczy zastępczej.

Wniosek o urlop wychowawczy musi być złożony do pracodawcy pisemnie, złożony osobiście lub wysłany pocztą tradycyjną najpóźniej na 7 tygodni przed planowanym przejściem na urlop. Wniosek powinien zawierać okresy które pracownik chce przeznaczyć na osobistą opiekę nad dzieckiem w ciągu 2 lat.

Elternzeit dla krewnych dziecka?

W szczególnych wypadkach wniosek o urlop wychowawczy mogą złożyć nie tylko rodzice biologiczni dziecka, ale także krewni dziecka do trzeciego stopnia, współmałżonkowie rodzica biologicznego lub rodzice zastępczy.

Prawo do urlopu wychowawczego mają także rodzice adopcyjni. W takich wypadkach przyjmuje się zamiast daty urodzenia dziecka datę adopcji i przyjęcia do wspólnego gospodarstwa domowego. O Elternzeit można w takich przypadkach wnioskować do ukończenia przez dziecko ósmego roku życia.

Jakie warunki należy spełnić, aby móc zawnioskować o Elternzeit?

O Elternzeit mogą wystąpić krewni, jeśli opiekują się osobiście dzieckiem przykładowo w przypadku choroby, inwalidztwa bądź śmierci rodziców. Przepisy regulujące prawo do urlopu wychowawczego dla krewnych weszły w życie 1 stycznia 2009. Prawo stanowi, że również dziadkowie mogą skorzystać z urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad wnukiem (§ 15 ustęp 1 BEEG). Urlop wychowawczy dla dziadków i babć jest jednak związany ze spełnieniem kilku warunków:

Wnuk/wnuczka żyje razem z dziadkami w jednym gospodarstwie domowym
Matka lub ojciec dziecka są niepełnoletni albo w trakcie przyuczenia do zawodu, które rozpoczął/rozpoczęła przed 18-tymi urodzinami
Obydwoje rodzice biologiczni nie korzystają z urlopu wychowawczego

Niestety dziadkowie podczas przebywania na urlopie wychowawczym nie mogą pobierać zasiłku rodzicielskiego, a prawo do urlopu wychowawczego mają tylko na okresy, kiedy rodzice dziecka nie korzystają z tego prawa.

Praca podczas Elternzeit?

Praca podczas urlopu wychowawczego dozwolona jest w wymiarze do 30 godzin tygodniowo. Praca w celu przyuczenia do zawodu nie jest limitowana. Pracę można wykonywać u dotychczasowego pracodawcy, jeśli zmieniliśmy zatrudnienie u nowego pracodawcy, a także na własny rachunek.

Praca w obniżonym wymiarze czasu pracy u dotychczasowego pracodawcy jest możliwa pod warunkami:

pracodawca zatrudnia co najmniej 15 pracowników
stosunek z pracodawcą trwa od co najmniej 6 miesięcy
praca w wymiarze od 15 do 30 godzin będzie wykonywana przez minimum 2 miesiące
obniżony wymiar czasu pracy nie wpłynie na dobro firmy
o obniżony wymiar pracy złożony zostanie odpowiednio wcześnie wniosek, a mianowicie na 7 tygodni przed planowanym przejściem na urlop wychowawczy.

Ubezpieczenie podczas przebywania na urlopie wychowawczym

Ubezpieczeni w ustawowym ubezpieczeniu zdrowotnym w trakcie urlopu wychowawczego podlegają dalszemu ubezpieczeniu bez konieczności opłacania składek. Rodzice ubezpieczeni wcześniej prywatnie muszą w tym czasie sami uiszczać całą składkę ubezpieczeniową, także część płaconą do tej pory przez pracodawcę. W trakcie urlopu rodzicielskiego nie można dokonać zmiany na bezpłatne ubezpieczenie rodzinne. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy osoba ubezpieczona prywatnie pracuje na pół etatu. W takim wypadku można zmienić ubezpieczenie na państwowe.