Koszty życia i utrzymania powoli zrównują się w całej Europie. Ludzie podróżują bez ograniczeń, żyjąc i pracując raz w jednym raz w innym państwie europejskim. Socjalnie zorientowane państwa Unii wspomagają swoich obywatelami przeróżnymi świadczeniami socjalnymi. W Polsce najważniejszym i najczęściej pobieranym świadczeniem jest zasiłek rodzinny. Przyjrzyjmy się zatem jak wygląda Polski zasiłek na tle innych tego typu świadczeń. Zobaczmy też czym jest tytułowa koordynacja świadczeń rodzinnych w ramach Unii Europejskiej i dlaczego warto się nią zainteresować.
W każdym z państw Unii Europejskiej przewidziane są świadczenia wspomagające rodzinę. Dzięki zasadom koordynacji rodzina może otrzymać zasiłek rodzinny nawet w sytuacji jeżeli członkowie rodziny przebywają w różnych Państwach. Trzeba jednak spełnić wymagania jakie nakładają na wnioskodawcę przepisy kraju w jakim jest on ubezpieczony gdyż każde Państwo w Unii ma swój odrębny system.
Które z Państw członkowskich ma pierwszeństwo w wypłacie świadczenia?
Załóżmy, że pracują Państwo w Niemczech. Niepracująca żona z dziećmi przebywają w Polsce. W takim przypadku krajem, który powinien wypłacić świadczenie są Niemcy. Jeżeli jednak żona w międzyczasie podjęłaby pracę w Polsce, wówczas jako, że dzieci przebywają w Polsce, zasiłek powinna pobierać żona. W sytuacji gdyby żona zamiast pracować była by na emeryturze wówczas pierwszeństwo wypłat ma kraj, w którym rodzic pracuje czyli w omawianym przypadku Niemcy.
Tyle teorii. Przyjrzyjmy się teraz praktyce. Przyjmijmy, że oboje rodzice pracują w dwu różnych krajach Unii. Jak wyżej załóżmy, że są to Polska i Niemcy. Ponieważ dzieci z matką mieszkają w Polsce to ona powinna pobierać zasiłek rodzinny ale… Rodzinne w Polsce można otrzymać gdy dochód w rodzinie nie przekracza 504zł na osobę (czy też 583 zł w rodzinie z dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym ewentualnie znacznym stopniu niepełnosprawności). Jeżeli jeden z rodziców pracuje w Niemczech z olbrzymim prawdopodobieństwem dochód zostanie przekroczony. Ponieważ w Polsce świadczenie się nie należy cały zasiłek otrzymają Państwo z Niemiec
Transfer świadczeń.
Na terenie krajów Unii możliwy jest dzięki tzw. neutralizacji wymogu zamieszkania transfer świadczeń. Przykładowo jeżeli prowadzicie Państwo działalność gospodarczą w Austrii, rodzina natomiast mieszka w Polsce możliwy jest transfer świadczeń do Polski. Mówiąc ogólnie rodzina mieszkająca w Polsce czy innego państwa w którym pracuje jeden z rodziców.
Wysokości świadczeń rodzinnych w przykładowych państwach Unii
Świadczenia rodzinne w Polce
Wysokość zasiłku rodzinnego w zależności od wieku dziecka kształtuje się następująco:
- 68 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
- 91 zł na dziecko powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
- 98 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia;
W szczególnych przypadkach zasiłek rodzinny może być powiększony m.in. o dodatek dla rodzin wielodzietnych lub dodatek dla samotnie wychowujących dzieci, itp.
Zasiłki rodzinne w Holandii
Zasiłkiem rodzinnym w Holandii zajmuje się Soziale Verzekeringsbank. Jego wysokość podobnie jak w Polsce zależy od wieku dziecka. Wypłata świadczenia następuje kwartalnie i wynosi następująco:
Na dzieci urodzone po 1 stycznia 1995 na kwartał można otrzymać:
| Wiek | |||
|
| 0 do 5 lat | 6 do 11 lat | 12 do 17 lat |
| Kwota na dziecko kwartalnie | 194,99 € | 236,77 € | 278,55 € |
Na dzieci urodzone przed 1 stycznia 1995 na kwartał można otrzymać:
| Liczba dzieci | Wiek |
| 1 | 278,55 € |
| 2 | 313,25 € |
| 3 | 324,81 € |
| 4 | 350,23 € |
Zasiłki rodzinne w Niemczech
Instytucją wypłacającą jest Familenkasse.
Wysokość wypłacanego zasiłku zależy od liczby dzieci i wygląda następująco:
- na pierwsze i drugie dziecko można otrzymać po 184 € miesięcznie,
- na trzecie dziecko urząd wypłaci miesięcznie 190 €
- na czwarte i następne wypłacone świadczenie wyniesie miesięcznie 215 €
Zasiłki rodzinne w Austrii
W Austrii, wyjątkowo wypłatą zajmuje się odpowiednia komórka urzędu skarbowego – Finanzamt.
W kraju Mozarta w zależności od wieku i liczby dzieci miesięcznie wyniesie:
| Do 3 roku życia | Od 3 roku życia | Od 10 roku życia | Od 19 roku życia | |
| 1. dziecko | 105.4 € | 112.7 € | 130.9 € | 152.7 € |
| 2. dzieci | 118.2 € | 125.5 € | 143.7 € | 165.5 € |
| 3. dzieci | 140.4 € | 147.7 € | 165.9 € | 187.7 € |
| 4. dzieci | 155.4 € | 162.7 € | 180.9 € | 202.7 € |
Niezbędne dokumenty
O świadczenia międzynarodowe możemy ubiegać się w wymienionych zagranicznych instytucjach. Istnieje jednak wymóg potwierdzenia odpowiednich druków w Polsce. Poniżej zestawiliśmy zaświadczenia używane dla potrzeb przyznania świadczeń rodzinnych na terenie UE.
- E 401 – aktualizowany raz w roku formularz odnoszący się do składu członków rodziny.
- E 402 – zaświadczenie potwierdzające naukę w przypadku kontynuowania nauki przez dziecko powyżej 18. roku życia.
- E 403 - zaświadczenie o przyuczaniu się do zawodu dla potrzeb przyznania świadczeń rodzinnych
- E 404 - zaświadczenie o stanie zdrowia członków rodziny.
- E 405 - zaświadczenie o okresach ubezpieczeniowych.
- E 407 - zaświadczenie lekarskie do specjalnego zasiłku na dzieci niepełnosprawne.
- E 411 - potwierdza prawo do świadczeń w państwach UE, w których mieszkają członkowie rodziny.
Wszystkie wymienione druki są bezpłatne i używane w zależności od sytuacji rodzinnej.
Podsumowanie
Jak widać z niniejszego zestawienia zasiłki rodzinne wpłacane w Polsce wciąż jeszcze wypadają blado. Warto zatem postarać się o to by pracując w innych krajach Unii pobierać należne świadczenia.