Kirchensteuer?! Czy musisz płacić niemiecki podatek kościelny?

Obowiązek płacenia podatku kościelnego

W Niemczech każda osoba oficjalnie należąca do Kościoła (co potwierdzają chrzest i deklaracja przynależności) podlega tzw. podatkowi wyznaniowemu – Kirchensteuer. Jeśli masz w Niemczech miejsce zamieszkania lub stały pobyt, a jednocześnie należysz do Kościoła, ten obowiązek dotyczy również Ciebie, nawet gdy na co dzień mieszkasz poza granicami kraju (np. w Polsce) i hojnie wrzucasz datki na ofiarę  u siebie. Obywatelstwo nie ma tu żadnego znaczenia. Wyjątek stanowią jedynie osoby z ograniczonym obowiązkiem podatkowym (Beschränkt steuerpflichtige), które – mimo meldunku – nie muszą płacić tego dodatkowego obciążenia.

 Jak kształtuje się stawka podatku?

Podstawą naliczenia stawki podatku może być podatek dochodowy - Einkommensteuer lub podatek od nieruchomości (Grundsteuer). Wysokość potrąceń z tytułu podatku kościelnego będzie zależna od miejsca zamieszkana (landu).. Z kolei przynależność względem miejsca zamieszkania / miejsca zwykłego pobytu możemy ustalić na podstawie § 8 AO (Abgabenordnung - czyli ordynacji niemieckiego prawa podatkowego), która mówi, że miejsce zamieszkania to miejsce stałego zameldowania lub deklarowanego pobytu.

Wysokość podatku w zależności od kraju związkowego będzie wynosiła:

• 8% podatku dla Badeni Wirtembergii oraz Bawarii,
• 9% podatku dla pozostałych landów

Małżeństwa wyznaniowo mieszane

W Niemczech zasada jest prosta: płacisz podatek kościelny (Kirchensteuer) tylko wtedy, gdy formalnie należysz do danego Kościoła czy związku wyznaniowego. Jeżeli jeden z małżonków jest np. katolikiem, a drugi nie deklaruje przynależności do żadnego Kościoła, to ten „bezwyznaniowy” nie ponosi żadnych opłat kościelnych – niezależnie od tego, czy rozlicza się razem z małżonkiem (wspólny PIT) czy osobno.

W praktyce może wyglądać to tak, że w przypadku wspólnego rozliczenia fiskus oddzielnie obliczy podatek należny za osobę, która należy do Kościoła (dodając do jej części Kirchensteuer), a osobę bezwyznaniową pozostawi bez takiej dodatkowej opłaty. Innymi słowy, nie ma obowiązku „dzielenia się” podatkiem wyznaniowym, jeśli jedna ze stron nie przynależy do Kościoła.

Warto jednak pamiętać, że w niektórych landach (zwłaszcza w Bawarii) spotyka się pojęcie tzw. Kirchgeld, czyli dodatkowej opłaty od współmałżonka, który formalnie nie jest członkiem Kościoła, ale mieszka we wspólnym gospodarstwie i korzysta z pewnych (np. charytatywnych) usług Kościoła. W większości przypadków Kirchgeld dotyczy jednak sytuacji, gdy jedna ze stron formalnie należy do Kościoła, ale osiąga niewielkie dochody, a druga ma większe zarobki – wtedy może pojawić się wymóg uiszczenia niewielkiej opłaty.

Jak w zależności od klasy podatkowej i sytuacji rodzinnej będzie kształtowała sięstawka podatku statystycznego Kowalskiego?

Poniżej cztery przykłady, jak – według szacunkowej tabeli podatkowej (Lohnsteuertabelle) na 2025 rok – może wyglądać podatek kościelny. Założyliśmy, że w przykładach podatnicy nie mieszkają w Bawarii ani Badenii-Wirtembergii, a zatem obowiązuje ich 9-procentowa stawka (w tych dwóch landach jest to 8%). 

Legenda:

• Podatek = przybliżona miesięczna zaliczka na Lohnsteuer (bez składek na ubezpieczenia społeczne).
• + 9% Kościelny = dodatkowy szacunkowy miesięczny podatek kościelny, liczony od podatku dochodowego (0 € jeśli Lohnsteuer = 0).