Niemcy idąc za przykładem wielu krajów Unii Europejskiej oraz chęcią modernizacji kosztownego i skomplikowanego systemu podatkowego wprowadziły Persönaliche Identifikationsnummer (ID-Nr). Mimo, że nie jest to temat nowy, z powodu zwiększającej się liczby osób pracujących w Niemczech cieszy się znacznym zainteresowaniem. Czym jest wymieniony numer i do czego będzie nam służył?
Kto otrzymuje ID-Nr i jak możemy z niego korzystać?
ID-Nr nadawany jest osobom fizycznym jak i aktywnym zawodowo osobom prawnym. Numer otrzyma zatem każdy z 82 milionów mieszkańców oraz osoby przybywające do BDR mające w tym kraju obowiązek podatkowy.
Podatnicy winni stosować nadany im numer w przypadku kontaktu z urzędami finansowymi jak i meldunkowymi. Dzięki niemu możliwa jest między-urzędowa komunikacja elektroniczna, która pozwoli urzędom działać bardziej efektywnie i jednoznacznie identyfikować podatnika. Stosowane do tej pory numery podatkowe Steuernummer ulegały zmianie po przeprowadzce skutkującej zmianą urzędu podatkowego (Finanzamtu). W przyszłości Steuernummer zostanie zastąpiony Identifikationsnummerem. Jednak Id-Nr nie będzie obowiązywał dla wszystkich rodzajów podatków. W przypadku np. podatku VAT (Umsatzsteuer), podatków od środków transportowych (Kraftfarzeugsteuer) nadal będziemy używali numeru podatkowego Steuernummer.
Za ID-Nr kryje się jednak coś więcej niż tylko nadany obywatelowi numer identyfikacji podatkowej. Pod opisywanym numerem kryją się systemy i procedury pozwalających na gromadzenie, przetwarzanie i analizę danych o obywatelach.
Ciekawostki techniczne i historyczne.
Próby wprowadzenia ujednoliconego numeru dla wszystkich obywateli w Niemczech były podejmowane już od lat 70, kiedy to przymierzano się do stworzenia Personalnego Numeru Identyfikacyjnego Personenkennzeichens. PKZ z uwagi na dezaprobatę społeczeństwa nigdy nie został utworzony. W roku 1976 Bundestag orzekł, że rozwój, wprowadzenie oraz wykorzystanie systemów jednolitej numeracji ludności w zakresie prawa jest niedopuszczalne. NRD numer o podobnym zastosowaniu i takiej samej nazwie wprowadziło 1 stycznia 1970.
Pomysł jednak wrócił. Od lat 90 rozpoczęto tworzenie technicznych uwarunkowań i prawa ustawowego umożliwiającego wprowadzenie systemu jednolitej numeracji. W dniu 1 lipca 2007 weszły przepisy wprowadzające w życie Steuer - Identifikationsnummer. Od tego samego roku na formularzu podatkowym Einkommensteuererklärung przewidywane jest miejsce na jego podanie a podatnicy mieszający w Niemczech zaczęli otrzymywać listy o jego przyznaniu.
Za przetwarzanie, gromadzenie oraz koordynację danych odpowiada Federalny Centralny Urząd Podatkowy (Bundeszentralfinanzamt für Steuern – BZSt), który działa w oparciu o Centrum Przetwarzania Informacji i Technologii Informacyjnych (Zentrum für Informations - verarbeitung und Informationstechnik ZIVIT). Gromadzenie i wymiana danych następuje między BZSt a urzędami oraz instytucjami finansowymi (Finanzbehörden/Finanzämter) jak również urzędami meldunkowymi (Meldebehörden). Z powodu urodzin, przeprowadzek, zmian nazwisk itp. dziennie dokonuje się około 40.000 zmian oryginalnych danych.
Identifikationsnummer składa się z 11 cyfr. Każdy numer może być użyty jednorazowo (nadany tylko jednej osobie) i będzie usuwany z ewidencji 20 lat po śmierci podatnika. Ponieważ konstrukcja numeru pozwala na uzyskanie 163 296 000 niepowtarzalnych kombinacji szacuje się, że pula numerów wyczerpie się około 2080 roku.
Co zrobić w przypadku zagubienia numeru?
Otaczania nas coraz większą liczbą różnych numerów, jak numery rachunku bankowego, numery rejestracyjne, numery kart, numery sprawy… W każdym urzędzie w każdej sprawie dostajemy jakiś numer, jakieś oznaczenie. Coraz trudnej nam jest w tym wszystkim się poruszać i to wszystko zorganizować. Może się więc zdarzyć, że nasz numer identyfikacji podatkowej gdzieś nam się zawieruszy. Co jest tym bardziej prawdopodobne jeżeli żyjemy na walizkach ciągle podróżując.
Choć wymieniony numer jest nadawany dożywotnio, zdarzyły się już osoby, które posiadają dwa. Zalecamy zatem aby w momencie zagubienia nie wyrabiać nowego, gdyż w przyszłości na pewno nie przyniesie to niczego dobrego i z pewnością prędzej czy później doprowadzi do komplikacji.
Sama decyzja o przyznaniu Steueridentifikationsnummer nie jest aż tak istotna. W momencie jej zgubienia swój numer możemy znaleźć na korespondencji z urzędu skarbowego (Finanzamt‘u), dokumentach związanych z naszym wynagrodzeniem takich jak karta podatkowa (Lohnsteuerbescheinigung) lub miesięcznych zestawieniach dochodów (Lohnabrechnung’i).
W ostateczności gdyby nie udało nam się go znaleźć należałoby zwrócić się pisemnie do Federalnego Centralnego Urzędu Podatkowego (Bundeszentralamt für Steuern) o przesłanie nam naszego zaginionego numeru.
Opisywany wyżej temat budzi niepokój wśród wielu obywateli. Supernowoczesny systemem wspomagający pracę urzędów kryje się coś jeszcze - potężną bazę danych o obywatelach. Jak daleko dzięki gromadzonym informacjom urzędy i instytucje będą w przyszłości wkraczały w nasze życie?