Osoby wyjeżdżające do pracy do Niemiec zazwyczaj zatrudnione są o setki kilometrów od domu. Z tego powodu, tacy pracownicy zmuszeni są do wynajęcia drugiego lokum, które umożliwi im pracę w odległym miejscu. Mieszkanie, które wynajęte jest ze względu na pracę, w wielu przypadkach może być traktowane jako koszt podatkowy. Dzisiaj postaramy się wskazać, jak uwzględnienie prowadzenia podwójnego gospodarstwa domowego w niemieckim zeznaniu podatkowym wpływa na wysokość nadpłaty podatku.
Doppelte Haushaltsführung? Co to takiego?
Doppelte Haushaltsführung, mówiąc ogólnie, to dwa gospodarstwa domowe – takim terminem niniejszego zjawisko zostało nazwane w ustawie o podatku dochodowym (Einkommensteuergesetz). O dwóch gospodarstwach domowych mówimy wtedy, gdy miejsce zatrudnienia oddalone jest od lokalizacji zakładu pracy a pracownik zatrzymał się w okolicach miejsca zatrudnienia i tu prowadzi drugi dom (drugie gospodarstwo domowe). Prowadzenie podwójnego gospodarstwa domowego wymaga dodatkowych opłat. Przede wszystkim musimy opłacić czynsz za drugie mieszkanie. Od czasu do czasu dojechać z miejsca pracy do naszego pierwszego domu – chociażby po to, by odwiedzić rodzinę. W zależności od odległości pierwszego miejsca zamieszkania od drugiego koszty dojazdów przy dzisiejszych cenach paliwa mogą ogołocić nasz portfel. Równie bolesne pozostają opłaty czynszu, które jak wiadomo nie należą w Niemczech do najniższych. Istotne zatem będzie to, że część poniesionych kosztów zgodnie z §9 ust. 1 nr 5 ustawy o podatku dochodowym może być odliczona. Jednak nie zawsze w przypadku znalezienia mieszkania w małej odległości od miejsca zatrudnienia jest równoznaczne z prowadzeniem podwójnego gospodarstwa.
Kiedy możemy mówić o prowadzeniu drugiego gospodarstwa domowego
Aby uznać, że podatnik faktycznie prowadzi dwa gospodarstwa domowe:
- należy udokumentować, że posiada on dwa miejsca zamieszkania
- pierwsze gospodarstwo domowe powinno być wyposażone w taki sposób, aby zapewniało warunki do życia
- pierwsze mieszkanie powinno być tzw. ośrodkiem interesów życiowych.
Jeżeli gospodarstwo domowe prowadzone jest i utrzymywane z budżetu rodzica lub rodziców, a osoba pracująca zajmuje w tym mieszkaniu np. jeden pokój i nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów, to nie możemy mówić o prowadzeniu dwóch gospodarstw domowych. Innymi słowy, jeżeli pracujący w Niemczech kawaler mieszka w Polsce z rodzicami, natomiast w Niemczech wynajmie mieszkanie, nie może mówić, że ze względu na pracę prowadzi dwa gospodarstwa domowe. Tym samym w zeznaniu podatkowym nie może uwzględnić tego jako kosztów. Należy przy tym jednak wiedzieć, że stan cywilny podatnika nie ma żadnego wpływu na to, czy koszt podwójnego gospodarstwa będzie uznany czy nie.
Warto także przeczytać:
Co dokładnie możemy odliczyć
Jeżeli już wiemy, że mamy prawo do odliczenia od podatku kosztów prowadzenia podwójnego gospodarstwa domowego, powinniśmy być świadomi, jakie wydatki możemy w związku z tym odliczyć.
Jako niezbędne wydatki dodatkowe z uwagi prowadzenia drugiego gospodarstwa będziemy mogli odliczyć np. następujące wydatki:
- podróż do pierwszego miejsca zamieszkania (nie częściej niż raz w tygodniu)
- wydatki na rozmowy telefoniczne przeprowadzane z rodziną mieszkającą w pierwszym gospodarstwie domowym
- wydatki na utrzymanie drugiego gospodarstwa (np. czynsz)
- koszty przeprowadzki
- trzymiesięczny ryczałt kosztów, tzw. Verpflegungsmehraufwand.
Ile zyskamy uwzględniając w zeznaniu podatkowym koszty podwójnego gospodarstwa.
Na to bardzo często stawiane pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od bardzo wielu czynników, lecz w głównej mierze od wysokości poniesionych kosztów oraz wysokości dochodów. Tak czy owak, poniesione koszty z reguły są wysokie, zatem dając duży koszt podatkowy przyczyniają się do znacznego zwiększenia nadpłaty podatkowej.
Wskazówka praktyczna
Wielkość drugiego domu wynajętego w miejscu pracy może wynosić maksymalnie 60 metrów kwadratowych. W przeciwnym razie nie będzie możliwe odliczenie całości kosztów najmu. (Trybunał Federalny Finanse, wyrok z 9.8.2007, VI R 06/10). Pracodawca może zrekompensować poniesione przez pracownika koszty z tytułu prowadzenia podwójnego gospodarstwa domowego, dodając mu do pensji wolny od podatku dodatek na prowadzenie opisywanego gospodarstwa.
Uznanie kosztów wymaga ich udokumentowania. W związku z czym należałoby zbierać wszystkie dokumenty potwierdzające poniesione koszty. W przypadku dojazdów najlepiej byłoby prowadzić książkę pojazdu, tzw. Fahrtenbuch. Dobrze jest też zbierać rachunki np. za wymiany oleju, na których widnieje stan licznika naszego pojazdu. W tym wypadku nie będziemy musieli się obawiać, że urząd zakwestionuje nasze koszty. W momencie nieuznania w naszym zeznaniu podatkowym kosztów prowadzenia podwójnego gospodarstwa domowego (co niestety zdarza się coraz częściej) mamy możliwość odwołania się od decyzji. Zanim jednak zdecydujemy się na ten krok, powinniśmy posiadać wszelkie dokumenty potwierdzające poniesione koszty.