Osoby zamężne chcące wykonać rozliczenie podatku z Niemiec wielokrotnie szukają odpowiedzi na nurtujące ich pytania. Często zadawanym i istotnym pytaniem jest to, czy deklaracja powinna być rozliczona wraz z żoną. Zwłaszcza podatnikom, których żony przebywają w Polsce, trudno jest stwierdzić, kiedy wspólne rozliczenie będzie korzystne. Inni z kolei nie są świadomi, że w ich wypadku rozliczenie z żoną będzie zupełnie nieopłacalne. Jak więc rozliczyć podatek, żeby otrzymać jak najwyższy zwrot podatku z Niemiec? Czy uwzględniać żonę w rozliczeniu? Jakie dane, formularze i załączniki będą do tego potrzebne? Czy trzeba informować również urząd w Polce o rozliczeniu podatku za granicą? Poniżej mini poradnik analizujący kwestie rozliczenia wspólnego i osobnego.
Einzelveranlagung, Zusammenveranlagung? Czy to deklaracje podatkowe w Niemczech?
Często się mówi, że jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Tak jest również w tym wypadku. Jednak, zanim przejdziemy do opłacalności wspólnego i osobnego rozliczenia, wyjaśnijmy powyższe pojęcia. Mimo że pewnie wszystkich męczą regułki i akty prawne, dla porządku powinniśmy o nich wspomnieć. Na podstawie § 26 ustawy o podatku dochodowym (EStG) możliwy jest wybór rozliczenia podatku. W tym wypadku podatnik wybiera między wspólnym rozliczeniem z małżonką tzw. Zusammenveranlagung a oddzielnym tzw. Einzelveranlagung. Małżonkowie składający rozliczenie podatku z Niemiec, mogą złożyć wspólną deklarację, jeżeli spełnione zostaną odpowiednie warunki:
- małżeństwo w rozliczanym roku podatkowym musi być prawnie ważne,
- oboje małżonkowie są w Niemczech podatnikami o nieograniczonym obowiązku podatkowym,
- małżonkowie nie mieszkają na stałe, osobno.
Jednak dość tych szkolnych regułek, pora na konkrety. Wszyscy pewnie przebierają już nogami, szukając informacji, jak wspólne rozliczenie wpłynie na wysokość zwrotu podatku Niemiec. Jednak do tego dojdziemy troszkę dalej.
Jakie warunki trzeba spełnić, by rozliczenie podatku w Niemczech wykonać wraz z żoną?
Pora nieco rozwinąć informację na temat wyżej opisanych warunków. W kwestii małżeństwa trzeba mieć świadomość, że musi być prawnie ważne. Musi być zawarte (ślub cywilny lub konkordatowy) przynajmniej w jednym dniu konkretnego roku podatkowego. Jeżeli podatnik ożenił się w dniu 31.12.2020 roku, wspólne rozliczenie tego roku będzie możliwe.
Z kolei o ograniczonym, nieograniczonym obowiązku podatkowym pisaliśmy już wiele razy. W związku z tym nie będziemy się powtarzać. Jednak troszkę rozwiniemy ten temat pod kątem wspólnego rozliczenia. Jeżeli małżonek pracuje w Niemczech, zazwyczaj jest podatnikiem o nieograniczonym obowiązku podatkowym. Małżonka, która ani dnia nie pracował w Niemczech, musi złożyć wniosek o taki obowiązek. Taki wniosek można złożyć w deklaracji podatkowej. W tym wypadku dość istotne będą jej dochody osiągnięte za granicą.
Po spełnieniu powyższych warunków rozliczenie wspólne w Niemczech jest możliwe. Nawet jeżeli w Polsce podatek PIT małżonków został rozliczony indywidualnie.
Co będzie potrzebne do wspólnego rozliczenia?
Szeroko o dokumentach potrzebnych do rozliczenia z Niemiec można przeczytać na innej naszej stronie. Tutaj skupimy się stricte na dokumentach, załącznikach, formularzach i danych dotyczących rozliczenia wspólnego. Dochód osiągnięty poza Niemcami należy odpowiednio udokumentować. Będzie do tego potrzebne zaświadczenie UE/EOG z polskiego Urzędu Skarbowego. W przypadku wspólnego rozliczenia powinno ono wykazywać dochody obojga małżonków. Więcej o wspomnianym dokumencie, który w języku niemieckim określany jest jako tzw. Bescheinigung EU/EWR można znaleźć na innej podstronie.
W rzadkich przypadkach dociekliwy urzędnik zażąda dodatkowych dokumentów i załączników. Ich celem będzie uwiarygodnienie danych zawartych w deklaracji. Najczęściej poprosi o zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu w Polsce. Może także poprosi o dokumenty potwierdzające rozliczenie dochodów niemieckich w PIT w Polsce. W skrajnych przypadkach może także prosić o akt małżeństwa czy akty urodzenia dzieci. Oczywiście o akty urodzenia zapyta, tylko jeżeli pozostają na utrzymaniu i zostały uwzględnione w rozliczeniu. Przy okazji polecamy nasz inny tekst dotyczący odliczeń podatkowych w Niemczech dla rodziców.
Oczywiście, aby rozliczenie wspólne było możliwe, oboje małżonkowie muszą wyrazić na niego zgodę. Jak najlepiej przekonać drugą stronę do drugiego rozliczenia? Wykazując, jak duża będzie różnica w wysokości przyznanego przez fiskus zwrotu podatku z Niemiec.
Kiedy wspólne rozliczenie podatku z Niemiec nie będzie możliwe?
Wspólne rozliczenie prawie zawsze jest korzystne. Zazwyczaj uzyskany zwrot podatku z Niemiec przy takim rozliczeniu jest o wiele wyższy. Jest tylko kilka wyjątków, w których wspólna deklaracja podatkowa jest niekorzystna.
Mimo powyższego nie zawsze jednak takie rozliczenie będzie możliwe. Jednym z powodów braku możliwości tzw. Zusammenveranlagung jest wspomniany wyżej ograniczony obowiązek podatkowy jednego z małżonków. Jednak nie jest to jedyna sytuacja, kiedy wspólne złożenie deklaracji PIT nie będzie możliwe. Wyobraź sobie sytuację, kiedy następuje rozpad małżeństwa. W teorii w roku rozwodu eksmałżonkowie mogą wspólnie rozliczyć się ostatni raz. Będzie to jednak wymagało zgody ich obojga. Jeśli były partner nie podpisze wspólnej deklaracji podatkowej, to podatnik musi rozliczyć się sam. Nawet jeżeli eksmałżonkowie wyrażą zgodę na wspólne rozliczenie, może ono nie wyjść. Nie będzie ono możliwe, jeżeli małżonkowie w roku, za który wykonywane rozliczenie nie mieli wspólnego meldunku. Jeżeli mieli wspólny meldunek, ale byli w separacji również nie złożą wspólnej deklaracji podatkowej.
Mimo tych wszystkich opisanych wyżej sytuacji rozliczenie wspólne dla roku rozwodu może być przeprowadzone. Taka sytuacja będzie miała miejsce, gdy podatnik w roku rozwodu ponownie się ożenił. Wówczas, nawet jeżeli małżeństwo zostało zawarte 31.12. rozliczanego roku, rozliczenie z nową żoną będzie wykonalne.
Kiedy niekorzystne jest wspólne rozliczenie PIT z Niemiec?
Spróbujmy do zagadnienia podejść praktycznie. Kiedy wspólne rozliczne nie będzie oznaczało efektywniejszego zwrotu podatku z Niemiec. Przyjmijmy, że mąż pracuje w Niemczech, a żona ma dochody w Polsce. Jej dochody przekroczą (wspólną) kwotę wolną od podatku w Niemczech (9408 euro). Wówczas, im większy będzie ten dochód, tym mniej opłacalne rozliczenie z żoną. W praktyce rozliczenie wspólne zazwyczaj korzystne jest, jeżeli jeden z małżonków zarabia znacząco mniej. Oczywiście nie zawsze musi tak być. Przyjmiemy, że małżonka pracuje w Polsce i zarabia 90000 zł. Pracujący tylko przez chwilę w Niemczech mąż zarobił 1000 euro. W takim wypadku mimo sporej różnicy dochodów rozliczenie wspólne nie będzie korzystne. Może ono ze względu na dochody żony okazać się nawet niemożliwe.
Czy opłacalne jest wspólne rozliczenie z Niemiec najlepiej sprawdzić indywidualnie dla każdej konkretnej sytuacji. Będą oczywiście do tego potrzebne wszystkie uzyskane dochody obojga małżonków. By dokonać prawidłowej kalkulacji ważne będą także uzyskane świadczenie.
Czy pomimo rozliczenia z żoną zamiast zwrotu podatku z Niemiec efektem może być dopłata?
Zdarza się, że efektem rozliczenia jest dopłata do podatku. Taka sytuacja zazwyczaj ma miejsce w sytuacji, gdy podatnik w Niemczech:
- odprowadził zaliczki na podatek od 3 klasy podatkowej a żona osiągnęła wysokie dochody w Polsce,
- otrzymał wysokie, nienależne świadczenia od pracodawcy.
Na ogół w takiej sytuacji rozliczenie z małżonką i tak będzie korzystniejsze. Dzięki wspólnemu rozliczeniu dopłata może się zmniejszyć.
Rozliczenie PIT z żoną w Niemczech? O czym jeszcze muszę wiedzieć?
Zostało już wyjaśnione jak wspólna deklaracja, może wpłynąć na zwrot podatku z Niemiec. Wiadomo, jakie warunki do tego muszą być spełnione. Poniżej podajemy jeszcze 7 wskazówek, które dopełniają temat.
Wskazówka 1
Nawet jeżeli małżonka nigdy nie przebywała w Niemczech możliwe będzie wspólne rozliczenie. Będzie to możliwe, nawet jeżeli nigdy w życiu nie była w Niemczech. W takiej sytuacji oczywiście muszą być spełnione wymienione wyżej warunki.
Wskazówka 2
Wspólne zeznanie powinno trafić do urzędu skarbowego podpisane przez oboje małżonków. Wspólnie muszą oni wykazać wszystkie osiągnięte dochody uzyskane we wszystkich krajach w danym roku podatkowym.
Wskazówka 3
Rozliczenie z małżonką nie będzie opłacalne, gdy osiąga ona wysokie dochody w Polsce. Osiągnięte w Polsce nie mogą być opodatkowane w Niemczech. Na ten moment regulują to przepisy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jednak wpływają one na stopę podatkową niemieckich dochodów. Jeżeli małżonka w Polsce osiąga wysokie dochody, wspólna deklaracja podatkowa może zaowocować mniejszym zwrotem. W skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do dopłaty do podatku.
Wskazówka 4
W ramach wspólnej deklaracji podatkowej oddzielnie zbierane są wszystkie dochody małżonków. Następnie są one sumowane. Wówczas oboje małżonkowie są traktowani jako jeden podatnik. Dla obu wystawiana jest jedna decyzja podatkowa. Decyzja dla obojga przyznaje wspólny zwrot podatku z Niemiec. W wypadku decyzji podatkowej nakazującą dopłatę, za zapłatę podarku odpowiadają oni solidarnie.
Wskazówka 5
Dzieci do 25 lat będzie można ująć, rozliczając podatek PIT w Niemczech. Będzie to możliwe, nawet jeżeli małżonka odliczyła już ulgę na dzieci w Polsce. Przy czym trzeba wiedzieć, że w niektórych przypadkach będzie to jednak wymagało dodatkowych dokumentów i załączników. Oczywiście, uwzględnienie dzieci w zeznaniu wpłynie na wysokość zwrotu podatku z Niemiec.
Wskazówka 6
Zawsze można zdecydować się na rozliczenie wspólne. Nawet jeżeli ktoś już rozliczył się sam, a chciałby deklarację zmienić na wspólną, będzie to możliwe. Ostateczny czas, na korektę zeznania, to czas, do którego wystawiona decyzja podatkowa jest nieprawomocna. Z drugiej strony, nawet jeżeli podatnik kilka lat rozliczał się z małżonką, możliwe jest rozliczenie indywidualne.
Wskazówka 7
Jeżeli podatnik ma 3 klasę podatkową, zapłacona jest zaliczka na podatek dla wspólnego rozliczenia. Jeżeli podatnik z jakiegokolwiek powodu rozliczy się indywidualnie, dopłata do podatku jest prawie pewna. Przy czym trzeba wiedzieć, że duża dopłata na decyzji podatkowej będzie oznaczała także tzw. decyzję zaliczkową. Więcej informacji na temat decyzji zaliczkowej i klas podatkowych można znaleźć na blogu.